Za co kochamy wykrywacze metalu?

Wykrywacz metali to niezwykły sprzęt. Pozwala nie tylko znaleźć nam utracone metalowe przedmioty, ale także za pomocą tego urządzenia stajemy się odkrywcami. Oczywiście, jest całkiem spora grupa osób, które za cel stawiają sobie zarobek i poszukiwania traktuje jako źródło dodatkowych pieniędzy, bo poszukując drobnych przedmiotów po sezonie letnim, na przykład na plaży, znajduje sporo utraconych monet, pierścionków, kolczyków i innych precjozów. Ale wykrywacz metali, to także sprzęt służący prawdziwym pasjonatom. Co można za jego pomocą znaleźć?

Świadkowie historii – przedmioty minionych epok 

Przedmiot pochodzący sprzed XVIII wieku znaleziony nawet przez prywatnego poszukiwacza prawdopodobnie zostanie zaklasyfikowany jako zbytek.  Choć coraz trudniej o takie znalezisko, wciąż można natrafić na noże, miecze czy strzelby z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Polskie prawo, choć nakazuje poszukiwaczom, aby posiadali stosowne zezwolenie do poszukiwania zabytków, w praktyce jest bardzo nieprecyzyjne. Tak naprawdę bardziej istotne jest tu miejsce poszukiwań i zamiar z jakim podejmuje się poszukiwania. Gdy miejscem poszukiwań jest obszar uznany za stanowisko archeologiczne, możemy się spodziewać kłopotów, gdy ktoś zainteresuje się naszymi poszukiwaniami. Jeśli natomiast poszukiwania cennych przedmiotów odbywają się na plaży, prawdopodobnie jedynie wzbudzimy ciekawość osób przechodzących. 

Znacznie więcej przedmiotów można znaleźć z czasów zaborów czy z okresu I wojny światowej. W ziemi nadal czekają na swoje odkrycie przedmioty codziennego użytku, monety, narzędzia i broń. Najczęściej jednak pasjonaci historii odnajdują przedmioty pochodzące z czasów II wojny światowej, a także, uznawane już również za pamiątki historyczne, przedmioty z czasów PRL-u. Mowa tu o na przykład narzędziach gospodarczych, kapslach butelek czy biżuterii. 

Przedmioty, jakie można znaleźć za pomocą wykrywacza metali różnią się nie tylko wartością historyczną czy materialną, ale też i wielkością. Często celem „poszukiwaczy skarbów” są stare monety. Na obszarze Polski znaleźć można zarówno te współczesne, zagubione przez kogoś, jak i monety miedziane, srebrne czy nawet złote. Monety mogą być trudne do wykrycia dla detektora, bo są to małe przedmioty i specjalizując się w takich poszukiwaniach, trzeba też odpowiednio do zainteresowań dobrać sprzęt poszukiwawczy. Podobnie sprawa ma się z biżuterią, która też jest celem poszukiwań wielu osób używających detektorów metali. Nie zawsze jednak poszukiwania mają finansowy charakter. Jest wielu poszukiwaczy, którzy w ten sposób realizują swoje hobby. Do tej grupy poszukiwaczy należą osoby szukające wszelkich odznaczeń wojskowych, których również znajdziemy bez liku ukrytych w ziemi. Wartość historyczną mają także łuski broni palnej tkwiące w ziemi od czasów pierwszej czy drugiej wojny światowej. Choć tu często zamiast łusek o wartości historycznej trafia się na współczesne, pozostawione przez myśliwych czy kłusowników. Będąc ukierunkowanym na poszukiwanie łusek nabojów, trzeba być świadomym, że w takim obszarze mogą znajdować się również i inne, niechciane znaleziska, które wykryje nasz detektor. Będą nimi pozostałości bomb i niewypałów, które mogą nadal być groźne. 

Inną grupą znalezisk, cennych pod względem historycznym są narzędzia używane przez ludzi w przeszłości. Jest jednak niełatwo ustalić czas pochodzenia niektórych z nich, bowiem część z nich ma tak uniwersalny kształt, że wyglądają podobnie te wykonane współcześnie, jak i te pochodzące z XVIII wieku. Często właściwe pochodzenie narzędzia może określić jedynie specjalista. 

Typy i rodzaje wykrywaczy metali

Każdy rodzaj poszukiwania wymaga odpowiednio dobranego detektora. Generalnie rozróżnić możemy występujące na rynku trzy rodzaje wykrywaczy metali. 

BFO – (Beat Frequency Oscillator) – generator zdudnieniowy

Metal zostaje wykryty przez detektor dzięki zmianom częstotliwości generatora. Za sprawą indukcyjności, częstotliwość drgań ulega zmianie sygnalizując użytkownikowi wykrycie przedmiotu metalowego. Jest to popularny w użyciu rodzaj detektora, równocześnie jeden z najtańszych i najchętniej kupowanych, jest on również prosty w działaniu. Jednak prostota ta nie wpływa na dokładność pomiarów. Wadą detektora jest też fakt małej odporności na zewnętrzne warunki atmosferyczne. 

PI – Pulse Indicator – generator impulsów.

Pulse Indicator to generator impulsów. Cewka generuje sygnał, który następnie jest analizowany pod względem ech odbić. Wykrywacz taki doskonale wykrywa metale, jednak rozróżnienie jaki to metal nie będzie możliwe. Ze względu na ten fakt, niechętnie jest on wykorzystywany przez poszukiwaczy konkretnych rodzajów metali. 

VLF oraz VLF-TR – Very Low Frequency 

To wykrywacze pracujące w niskich częstotliwościach, a w swej konstrukcji mają układ: nadajnik – odbiornik. Tu za pomocą cewki urządzenie generuje nadawczy impuls sinusoidalny, który po napotkaniu na metalowy przedmiot ulega zakłóceniu. Taki zakłócony sygnał zwrotny przechwycony przez wykrywacz pozwala na określenie nie tylko faktu wykrycia metalu, ale też jego rodzaju. 

Zasięg wykrywacza metalu

Zasięg działania i głębokość, która pozwoli na znalezienie przedmiotu ukrytego w ziemi zależy od kilku czynników. Najważniejszy wpływ na to ma rodzaj podłoża na jakim trwają poszukiwania. Grunt zawierający cząstki żelaza, sole czy inne minerały, wytwarzające pole elektromagnetyczne maskują sygnały. Aby zminimalizować ilość fałszywych alarmów należy skalibrować urządzenie. Czynność ta pozwoli na uzyskanie lepszych sygnałów w wysoko zmineralizowanym podłożu. Kalibrację można wykonać ręcznie lub w sposób automatyczny.  Po kalibracji możemy liczyć na to, że drobne przedmioty, jak na przykład monety, będą wyrywane na głębokości do około 25 cm, a większe znaleziska do 50 – 70 cm w głąb gruntu. Wykrycie największych przedmiotów jest możliwe nawet do głębokości 80 – 150 cm. Oczywiście zależy to też od wielkości cewki – im większa, tym lepsza wykrywalność. Za dokładność wykrywania metali odpowiada częstotliwość. Na większych głębokościach wykryją przedmioty fale o niskiej częstotliwości. Takich detektorów należy użyć do poszukiwań dużych przedmiotów. Duże częstotliwości będą pomocne przy poszukiwaniu drobnych elementów. Na rynku są dostępne też urządzenia wszechstronne, które spełnią swoje zadanie w obu przypadkach, są to detektory wieloczęstotliwościowe. 

Jak detektor rozpoznaje rodzaj metalu

Do rozróżnienia znaleziska pod względem rodzaju wykrytego metalu służy dyskryminacja metali. Dyskryminacja to inaczej zdolność do rozróżnienia cennych znalezisk od tych niechcianych, jak kapsle czy puszki. Dzięki właściwościom ferromagnetycznym znalezionych przedmiotów, a także ich przewodności, detektor emituje określone tony przypisane do konkretnych rodzajów metali. Użytkownik ma możliwość w większości wypadków samodzielnie dokonać ustawień, o jakich metalach detektor nie ma go informować. Przy tak zwanej „zmiennej dyskryminacji” regulacja odbywa się pokrętłem. Na rynku coraz powszechniejsze są też detektory posiadające cyfrową identyfikację znaleziska w zakresie od 0 do 99. Wówczas sprzęt identyfikuje wszystkie rodzaje metali wyświetlając wynik na ekranie LCD.

Cena wykrywaczy metali

Uniwersalne wykrywacze metali zaczynają się od ceny kilkudziesięciu złotych za małe, ręczne wykrywacze, poprzez bardziej zaawansowane urządzenia dla okazjonalnych poszukiwaczy, w cenie kilkuset złotych, kończąc na detektorach za kilkadziesiąt tysięcy złotych wyposażonych w oprogramowanie, sztuczną inteligencję, wodoodporne cewki etc, służące do profesjonalnych poszukiwań.